Maarten van Randeraat, oprichter Granuband
‘Een circulaire autoband is een lastig verhaal, maar hij komt er wel’
Van afgedankte banden nieuwe banden maken. Dat is waar Maarten van Randeraat, oprichter en eigenaar van Granuband, graag naartoe wil. Technisch kan het al. Nu moeten consumenten, compoundeerders en producenten hun mindset nog veranderen.
Van Randeraat beweegt zich al dertig jaar in bandenrecycling. Aan anekdotes geen gebrek. “Je had vroeger schorriemorrie dat een loods bij een boer huurde en hem drie maanden vooruitbetaalde. Vervolgens haalden die cowboys bij garagebedrijven autobanden op, waar ze een gulden per stuk voor kregen. Na drie maanden was de loods tot de nok toe gevuld en waren die gasten met de noorderzon vertrokken. Mocht de boer het verder uitzoeken. Als die arme man dan een inzamelaar belde om van die banden af te komen, kreeg hij te horen dat hij daar flink voor moest betalen. Zoveel geld had hij helemaal niet. Dit soort praktijken kwam regelmatig voor. Er was wel wetgeving, maar er werd niet gehandhaafd. Daardoor kwam de branche in een slecht daglicht te staan. Dat vond ik heel vervelend.”
ARN laat al sinds 1995 de banden van autowrakken duurzaam recyclen. Voor de inzameling en verwerking van de banden van autowrakken is betaald via de recyclingbijdrage op auto’s waarbij banden zijn inbegrepen. Om het imago van bandenrecycling te verbeteren, werd daarnaast in 2004 een uitvoeringsorganisatie opgezet die sindsdien invulling geeft aan het kort daarvoor ingevoerde ‘Besluit beheer autobanden’: RecyBEM. Voor iedere nieuwe autoband die op de Nederlandse vervangingsmarkt wordt gebracht, dient sindsdien een afvalbeheerbijdrage te worden betaald. RecyBEM-gecertificeerde inzamelingsbedrijven halen de gebruikte banden op, waarna ze op een milieuverantwoorde manier worden verwerkt. Het nylon en staal uit de autobanden wordt gescheiden en doorverkocht, en het rubber wordt vermalen tot granulaat of poeder, dat als grondstof dient voor nieuwe producten. Granuband zelf maakt bijvoorbeeld staltegels, fitnessvloeren, sportmaterialen, dakbedekkingsmaterialen, containerwielen en railbokken van granulaat. Daarmee is het in Nederland het enige bedrijf dat én inzamelt én recyclet én produceert.
Wet- en regelgeving moet zich meer richten op de producenten. Zij moeten actie ondernemen en op een andere manier banden produceren
Maarten van Randeraat, Granuband
De professionalisering die de branche heeft doorgevoerd, stemt Van Randeraat tevreden. Onder die professionaliseringsslag verstaat hij ook de afspraken die met ARN zijn gemaakt. ARN zorgt ervoor dat afgedankte banden kosteloos bij demontagebedrijven worden opgehaald en bij Granuband of Lintire worden afgeleverd voor verdere verwerking. Tegelijkertijd waarschuwt Van Randeraat dat “we moeten oppassen dat we niet te ver doorschieten”.
Wat bedoelt u daarmee?
Van Randeraat: “Op zich is er niks mis met strenge wet- en regelgeving, maar het moet wel in balans zijn. De focus ligt nu vooral op het recyclen en niet of nauwelijks op het productieproces van banden. De banden die wij verwerken, hebben wij niet zelf geproduceerd. Dus als er te veel zink of toxische chemicaliën in autobanden zitten, kunnen wij daar niks aan doen. Wij recyclen de banden met de beste bedoelingen en leveren het materiaal uit volgens de richtlijnen. Wat is het alternatief? Moeten we ermee stoppen en de banden weer naar de stort brengen of verbranden? Dan zijn we terug bij af.”
Wat is uw voorstel?
“Wet- en regelgeving moet zich meer richten op de producenten. Zij moeten actie ondernemen en op een andere manier banden produceren. Vaak kost dat geld en daar zit zo’n fabrikant natuurlijk niet op te wachten. Dat zorgt voor een spanningsveld. Maar er is echt een andere mindset nodig om het beter en omgevingsvriendelijker te gaan doen. Niet alleen bij producenten, maar ook bij automobilisten en overheden. We rijden massaal in auto’s. Daar zijn banden voor nodig, en die banden slijten. Mensen moeten zich daar bewust van worden. In Nederland worden jaarlijks zeven miljoen banden afgedankt. Die kun je niet laten rondslingeren en het milieu ermee belasten.”
Kunnen bandenrecyclers zelf ook meer doen om het recycleproces te verbeteren?
“Absoluut! Zelf investeer ik veel geld, tijd en energie in innovatieve recyclemethodes. Ik wil alles geautomatiseerd hebben. De technologie wordt slimmer, dus ik denk dat we op dit gebied steeds grotere stappen gaan zetten. Samenwerking is daarbij belangrijk. Dit jaar begin ik met de bouw van een devulkanisatie-fabriek waar we onder de naam ReRun rubber uit onder meer autobanden terugwinnen, zodat fabrikanten het kunnen gebruiken in hun compounds. Ons rubber maakt de producten goedkoper en duurzaam.”
Dit jaar begin ik met de bouw van een devulkanisatie-fabriek waar we rubber uit onder meer autobanden terugwinnen, zodat fabrikanten het kunnen gebruiken in hun compounds
Maarten van Randeraat, Granuband
Brengt devulkanisatie de circulaire autoband dichterbij?
“Consumenten zijn best bereid om circulaire producten te kopen. Dat zie je aan de producten die we met Granuband verkopen. Maar als het om nieuwe autobanden gaat, maken mensen zich wel meer zorgen om de veiligheid. Dan wil men geen gebruikt rubber. Het is een lastig verhaal. We moeten dus gewoon maar beginnen en stapje voor stapje laten zien dat alle zorgen onterecht zijn en dat de kwaliteit van gedevulkaniseerd rubber prima in orde is. Het is wat mij betreft de kunst om alles gelijk op te laten gaan. Het begint bij de compoundeerder, de partij die de rubbermengsels maakt. Die is afhankelijk van wat de autobandenproducent bestelt. En de producent laat zich weer leiden door wet- en regelgeving. De overheid is nog voorzichtig met het verplichten van makkelijk te recyclen materialen in autobanden. Dat snap ik wel, maar het zorgt er ook voor dat compoundeerders en producenten niet de noodzaak voelen om het anders te doen.”
Hoe kan zo’n vicieuze cirkel worden doorbroken?
“Ik heb lang aangeklopt bij een grote compoundeerder om te vragen of die een test wilde doen met gedevulkaniseerd materiaal. Hij wilde er niet van weten. Dus besloot ik het anders aan te pakken. Ik zag dat een klant van hem veel last had van concurrentie uit Azië. Hij kon niet op prijs concurreren met zijn rubberproducten. Toen het bedrijf hoorde dat ik het materiaal voor 60 tot 70 procent van de normale kostprijs kon leveren, kreeg de compoundeerder een telefoontje van zijn klant. Zo kwam ik alsnog bij hem binnen. Het is soms een kwestie van op de juiste deur kloppen en blijven volhouden. Ik leg me niet snel ergens bij neer. Die circulaire band komt er dus ook. Misschien niet op korte termijn, maar hij komt er wel. Absoluut! Dat kan niet anders.”
Sustainable Development Goals
Voor het vierde jaar legt ARN zichzelf langs de meetlat van de Sustainable Development Goals (SDG’s) met in het achterhoofd het motto ‘lean and green’. De hiernaast afgebeelde, gekleurde SDG’s zijn specifiek van toepassing op de inhoud van deze pagina
