De recycling van aandrijfbatterijen
De bijdrage en waar deze voor wordt gebruikt
Fabrikanten van elektrische en hybride auto’s die deelnemen aan het ARN Beheerplan betalen een recyclingbijdrage voor de aandrijfbatterijen van auto’s die op een Nederlands kenteken worden gezet. Het bedrag, dat varieert afhankelijk van het gewicht van de batterij (in 2020: tussen 6 en 135 euro), wordt geïnd door ARN. Waar gebruikt ARN de gelden voor?
Volgens het Besluit beheer batterijen (Bbb) zijn autofabrikanten en -importeurs verplicht om zowel de startaccu’s als de aandrijfbatterijen van hybride en elektrische auto’s na gebruik terug te nemen. Door deel te nemen aan het collectieve systeem (ARN Beheerplan) dragen fabrikanten en importeurs de uitvoering van hun verantwoordelijkheid over aan ARN. Het principe: hoe zwaarder de accu, hoe hoger de bijdrage. ARN gebruikt het geld, kortgezegd, voor de inzameling en de recycling van de batterijen.
Eén bedrijf zamelt in
Met dat eerste aspect is iets bijzonders aan de hand: er is maar één bedrijf in Nederland dat volledig is toegerust om batterijen bij auto- en demontagebedrijven op te halen en dat is inzamelaar Van Peperzeel in Lelystad. Dit erkende en gespecialiseerde bedrijf verzamelt de batterijen op aangeven van medewerkers van ARN. Buiten de relatie die Van Peperzeel heeft met ARN fungeert het bedrijf voor Stibat (de Stichting Batterijen) als hét nationale sorteercentrum van alle lege en afgedankte batterijen in Nederland.
Geschikt voor verwerking?
De bestemming van de batterijen hangt af van de aard en de staat van de batterijen – ook hier is ARN sturend, op basis van afgesproken protocollen. Globaal gaat het erom of de aandrijfbatterijen geschikt zijn om te worden verwerkt in nieuwe toepassingen, bijvoorbeeld voor stationaire opslag van energie die wordt gewonnen met zonnepanelen.
“Batterijen die in goede staat zijn en vooral onbeschadigd, zijn mogelijk geschikt voor second-use”, vertelt Hector Timmers, Quality Assurance-medewerker bij ARN. “Als ze daarvoor niet geschikt zijn, gaan ze naar door ons geselecteerde batterijverwerkers in Duitsland en Frankrijk.”
Hergebruik in andere toepassing
De eerste optie – verwerking in een second-use toepassing – is interessant omdat we het echt over hergebruik hebben. Niet in een auto, maar in een andere toepassing. ARN werkt samen met drie partners met een zogeheten ‘end-of-waste-rechtsoordeel’. Een belangrijk juridisch aspect: zij nemen daarbij formeel de producentenverantwoordelijkheid over van de autofabrikant. Deze bedrijven nemen de batterij aan om er een nieuwe stationaire toepassing aan te geven.”
Batterijen die in goede staat zijn en vooral onbeschadigd, zijn mogelijk geschikt voor second-use
Hector Timmers, ARN
Drie partners
Welke zijn deze bedrijven? Bij NPP Power Europe krijgen afgedankte autobatterijen, die via ARN worden ingezameld, een tweede leven. Bij dit in Ridderkerk gevestigde bedrijf gaat het onder meer om zonnepanelen voor verkeersaanduidingen, installaties om tijdelijk overschot aan energie in op te slaan, renewable installaties en installaties voor back-up power.
Time Shift energy storage, gevestigd in Arnhem, verwerkt afgedankte batterijen in energieopslagsystemen. Deze systemen worden met name ingezet bij energiebedrijven.
Bij EcarACCU worden gebruikte aandrijfbatterijen toegepast voor de opslag van zonne-energie. Ook bij de stroomvoorziening in afgelegen gebieden biedt hergebruik van aandrijfbatterijen in toepassingen van EcarACCU een goede oplossing.
Volgens Hector Timmers is het belangrijk dat ARN en deze partners nauw samenwerken. “Zij hebben ons een goed beeld gegeven van welke batterijen ze in welke staat kunnen gebruiken. De autobedrijven en demontagebedrijven melden dat ze batterijen hebben die opgehaald kunnen worden. ARN bepaalt op basis van de specificaties van de fabrikanten en van de second-use verwerkers waar die batterijen terecht zullen komen. Bij twijfel treden we in overleg, vaak aan de hand van foto’s die van de batterij zijn gemaakt.”
Wat gebeurt er bij de verwerker?
Het is uiteindelijk aan deze drie bedrijven of zij aandrijfaccu’s kunnen gebruiken in hun toepassing, vertelt Hector Timmers. “Als de beslissing negatief uitvalt, rest de andere optie: ontmanteling en verwerking. Meestal gaat het daarbij om beschadigde batterijen of om modules – dus niet om complete accusets.”
Hoe gaat dat in z’n werk? Het gaat om een aantal stappen. Eerst wordt een batterij diep-ontladen of op een andere manier geneutraliseerd, zodat er geen spanning meer is. Pas dan kan de batterij veilig worden ontmanteld. Daarbij worden de bedrading en de behuizing gedemonteerd en de materialen gescheiden. De modules/cellen worden, afhankelijk van de verwerker, in een aantal vervolgstappen verder verwerkt. Er zijn verschillende technieken bij betrokken, zoals pyrolyse, shredden, mechanisch scheiden en hydrometallurgie.
Sustainable Development Goals
Voor het vierde jaar legt ARN zichzelf langs de meetlat van de Sustainable Development Goals (SDG’s) met in het achterhoofd het motto ‘lean and green’. De hiernaast afgebeelde, gekleurde SDG’s zijn specifiek van toepassing op de inhoud van deze pagina.
70 procent teruggewonnen
Het rendement is door de gerichte inzet van technieken vrij groot: meer dan 70 procent van het gewicht van de batterij, zonder casing, wordt op deze wijze door de verwerkingsbedrijven teruggewonnen. Daar blijft het vrijwel zeker niet bij. Experts vermoeden dat het door toepassing van nieuwe technieken mogelijk wordt om de recycling efficiency zelfs te laten oplopen naar meer dan 90 procent materiaalhergebruik.
Voor de CO2-footprint is het op zich jammer dat de batterijen naar het buitenland moeten worden vervoerd, maar helaas zijn er in Nederland nog geen eindverwerkers van batterijen. Overigens werkt ARN ook hier uiterst zorgvuldig. Van tijd tot tijd laat ARN bij verwerkers van aandrijfaccu’s een Ecotest uitvoeren. Deze geeft inzicht in de recycling efficiency en de CO2-footprint van het proces. De recycling efficiency wordt gebruikt bij de rapportage aan de overheid.